بورسیه دکتری چگونه اعطا می شود؟ چگونه شانس خود برای اخذ بورسیه دکتری را افزایش دهیم؟

اخذ بورسیه تحصیلی در مقطع دکتری هدف بسیاری از دانشجویانی است که علاقه دارند بدون هیچ گونه هزینه و خرجی به تحصیل پرداخته و مدرک تحصیلی خود را دریافت کنند. در کنار این مهم، اهمیت بورسیه تحصیلی آنجایی بیشتر مشخص می شود که در مقطع دکتری، به بسیاری از دانشجویان بورسیه، حقوق ماهانه نیز پرداخت می شود که این خود فاکتوری بسیار  جذاب برای متقاضیان است. به همین دلیل، بی جهت نیست که رقابت سنگینی برای اخذ بورسیه های تحصیلی در مقطع دکتری وجود داشته باشد و فردی در این راستا به موفقیت بیشتری برسد که آگاهیِ قبلی بیشتری داشته باشد. پس برای افزایش این آگاهیِ قبلی، مطلب زیر را دنبال کنید.

نکته اول: زمان را از دست نداده و در اسرع وقت فرآیند اپلای را آغاز کنید.

عرف اینگونه است که دانشگاه بیش از دو ماه قبل از شروع ترم جدید تحصیلی، وب سایت خود برای پذیرش درخواست های دانشجویان بین المللی را باز کرده و تا مدتی به بررسی پرونده ها می پردازند. با این وجود اهمیت زیادی دارد که دانشجو گوش به زنگ بوده و تلاش نماید تا در اسرع وقت اقدام به عمل ” اپلای ” کند. بازدید روزانه از وب سایت ” بورسیه پلاس ” می تواند شما را در جریان تازه ترین و جدیدترین بورسیه ها در مقاطع و رشته های مختلف، قرار دهد.

نکته قابل توجه در این رابطه آن است که متقاضی زمان کافی برای فرآیند اپلای را کنار بگذارد؛ زیرا این پروسه کاملا زمان بر است و متقاضی نباید عمل اپلای را به روزهای آخر بکشاند. ضمن اینکه ممکن است اشکالات گوناگونی در طول فرآیند پیش آید (مثل نقص مدارک و …) که تنها با اقدام به موقع و زودهنگام می توان راه حلی مناسبی برای آنها پیدا کرد.

در کنار همه اینها، تهیه ضروریاتی مانند انگیزه نامه ، رزومه ، دریافت توصیه نامه از اساتید و … مسائلی نیستند که ظرف مدت زمان اندک قابلیت به سرانجام رسیدن را داشته باشند. پس واضح است که یک متقاضی باید از مدت ها قبل بورسیه تحصیلی خاصی رو مد نظر داشته و در بازه زمانی مناسب اقدام به اپلای کند.

نکته دوم: قصد دارید در چه حوزه هایی بورسیه دکتری را اخذ نمائید؟

حوزه های علمی در مقطع دکتری آنچنان گسترده و پرتعداد هستند که تشخیص بهترین ها برای افراد، خود پروسه ای مهم و وقت گیر است. یک متقاضی باید با نگاهی به آنچه که تاکنون خوانده است، به آن بیاندیشد که قصد دارد در چه حوزه ای ادامه تحصیل بدهد. دقت کنید که آنچه در دوره دکتری می خوانید، به احتمال بالا همان چیزی است که شغل های بعدی شما را خواهد ساخت. به واقع نه تنها باید چهار سال در آن حوزه خاص به تحقیق و پژوهش بپردازید، بلکه احتمالا تا سال ها به نوعی با آنچه در دکتری خوانده اید، در ارتباط خواهید بود. پس بسیار مهم است که علائق، توانایی های خود را سنجیده و با آینده نگری، به انتخاب رشته خود در دوره دکتری نمائید.

به بیان دیگر، باید این اطمینان را حاصل کنید که نه تنها در مورد چگونگی طرح علمی دکترا و جالب بودن تئوریک یک موضوع خاص در سطح دکتری تصمیم گرفته اید، بلکه جنبه های عملی تحقیق آن را در نیز در نظر گرفته اید. از هیجانات و احساسات زودگذر در فرآیند انتخاب رشته به شدت دوری کنید و عاقلانه تصمیم بگیرید.

نکته سوم: زمان کافی را برای شناخت استاد راهنمایی که قرار است شما را اخذ بورسیه دکتری انتخاب کند، صرف کنید.

در مقطع دکتری، این استاد راهنما یا همان استاد مشاور است که زمان زیادی را همراه با دانشجو سپری کرده و در واقع همراه دانشجو در کلیه تحقیقات علمی وی خواهد بود. از این جهت، بسیار اهمیت دارد که استاد راهنما نزدیکی زیادی با علائق علمی داوطلب داشته باشد و در رشته تخصصی ای که متقاضی خواهان ادامه تحصیل در آن است، ترجیحا تحصیلات آکادمیک معتبری نیز داشته باشد. به واقع، یک دانشجو در مقطع دکتری بیش از آنکه با هر کس دیگری وقت بگذارد، باید 4 سال سال از عمر خود را در کناری استادی متحر سپری کند، که این مسئله خود اهمیت انتخاب صحیح استاد راهنما را نشان می دهد. دقت داشته باشید که استاد راهنمایتان باید و باید زمان زیادی را با شما بگذراند، در غیر این صورت، وقت خود را هدر داده اید، چون فردی نبوده که بر روی تحقیقات شما نظارت عالمانه داشته باشد.

در کنار اهمیت بالایی که استاد راهنما برخوردار است، خود موسسه ای که قرار است میزبانی شما را در طول دوران دکتری بر عهده بگیرد، از اهمیتی بالا برخوردار است. شما باید قبل از آغاز فرآیند اپلای اطلاعات کافی را در زمینه دانشگاه آینده خود جمع آوری کنید. ببینید که دانشگاه مقصد از چه جایگاهی در محافل علمی برخوردار است، آیا اعتبار قابل قبولی در حوزه پژوهشی شما دارد؟ چند سال است که به پذیرش دانشجویان در رشته مورد نظر در مقطع دکتری می پردازد؟ آیا وزارت علوم و یا وزارت بهداشت ایران، آن دانشگاه یا موسسه را در مقطع دکتری معتبر می داند و یا به مانند بسیاری از موسسات علمی، هیچگونه تائیدی از سوی وزارت های علوم و بهداشت در رابطه با آنها وجود ندارد؟ حتی الامکان از دانشجویان سابق آن دانشگاه سوالات خود را بپرسید تا آینده مبهمی در انتظارتان نباشد.

شاید در ابتدای امر این مسئله برای شما به وجود بیاید که میان هزاران متقاضی تحصیل در مقطع دکتری، چگونه ممکن است که استاد راهنمایی شما را به عنوان دانشجوی پذیرفته شده در بورسیه دکتری انتخاب کند؟ جواب این سوال ساده نیست و تا حدود زیادی به خود شما بستگی دارد. این سخن را از این جهت می گوییم که اساتید راهنمای بسیار زیادی در رشته های متنوع در جهان وجود دارند که به صورت بالقوه منتظر داوطلبانی مثل شما هستند و در واقع این خود شما هستید که باید با جستجو و تلاش زیاد، استاد راهنمای مناسبتان را پیدا کنید. این نکته را فراموش نکنید که سوابق تحصیلی، تجارب عملی و مدرک زبان، تنها بخشی از امتیازات در فرآیند اخذ بورسیه دکتری را به خود اختصاص می دهند و ” طریقه ارتباط گیریِ مطلوب ” سهمی اثر گذار در اخذ پذیرش دارد. به هر روی، استاد شما قرار است چهار سال تحصیلی را با شما وقت بگذارد و در کنار شما به مطالعه و پژوهش مشغول باشد؛ پس یقینا به سراغ فردی خواهد رفت که توانایی برقراری ارتباط خوبی داشته باشد و بتواند به سادگی با اطرافیانش تماس برقرار کرده، مفاهیم مورد نظر خود را انتقال دهد. پس این بسیار مهم است که در نگارش انگیزه نامه و مهمتر از آن، در روز مصاحبه ، خود را شخصی موجه و کاریزماتیک نشان دهید.

نکته چهارم: زندگی غیرعلمی و تحقیقاتی شما در دوره دکتری، بخش مهمی از زمانتان را به خود اختصاص می دهد که باید به فکر آن بود.

این نکته نیز به طول مدت زمانی برمی گردد که قرار است دوره دکتری خود را سپری کنید. به بیان دیگر، این فقط تحقیق و پژوهش نیست که در مقطع دکتری شما را درگیر خودش می کند، بلکه مسائل حاشیه ای مثل تفریحات و … نیز وجود دارند که به علت فشاری که دشواری مطالبی که دانشجویان بورسیه دکتری بر روی دوش خود حس خواهند کرد، به هیچ وجه نباید به فراموشی سپرده شود. در نتیجه، این بسیار مهم است که شهر شما در مقطع دکتری، شهری کسالت آور و خمود نبوده و از شادابی مناسبی برخوردار باشد.

در کنار این مسئله، باید توجه داشته باشید که سبک زندگی شما در مقطع دکتری نباید به ناگهان تغییر کند که در این صورت، ممکن است با مشکلات ناگهانی و غیرقابل باور مواجه شوید. به هر حال شما سال ها به صورتی معمول زندگی گذرانده اید و به هیچ وجه منطقی نیست که به صورت ناگهانی با ورود به فضایی جدید، از سبک زندگی قبلی خود کامل دور بیفتید.

هزینه زندگی روزمره نیز نکته مهم دیگری است که باید مدنظر قرار بگیرد. شهرهای جهان از لحاظ هزینه هایی که به دانشجویان بار می کنند، تفاوت بسیاری دارند. سعی کنید معقول ترین گزینه را انتخاب کنید.

نکته پنجم: برای اخذ بورسیه دکتری تا می توانید خودتان به تحقیق و بررسی بپردازید.

به هیچ تنها به مشاورینی که در زمینه اعزام دانشجو به خارج از کشور فعالیت می کنند، اعتنا نکرده و ترجیحا خود شما شخصا به تحقیق و بررسی روی آورده و همه چیز را چک کنید.

این روزها بسیار عرف شده است که برخی از دانشگاه ها قبل از پذیرش نهایی دانشجوی بورسیه در مقطع دکتری، وی را به شهر و کشور محل دانشگاه فراخوانده و تمایل دارند که از نزدیک با دانشجو آشنا شوند. این فرصت طلایی برای دانشجو است که باید نهایت استفاده را از آن برده و تمامی اطلاعات را در مورد دانشگاه، شهر، کشور و … به دست آورد. سعی کنید به صورت غیررسمی به محلی بروید که قرار است پژوهش های شما در چهارسال آینده در آن محل انجام شود، با اساتید خود و دانشگاه دیدار کرده و با حال و هوای آنها آشنا شوید، به نقاط مختلف شهر جدید سر زده و مشاهده کنید که قرار است در چگونه فضایی چهار سال آینده خود را سپری کنید. یادتان باشد معمولا همه چیز از بیرون زیباتر است، پس خودتان از نزدیک تجربه کنید.